સુંદર મજાના સુત્રો.

સુંદર મજાના સુત્રો.         પલ્લવી જીતેન્દ્ર મિસ્ત્રી.

એક ફ્લાવર બુકે વાળાની દુકાન પર નીચે મુજબનું એક મજાનું સૂત્ર લખ્યું હતું : ‘તમારી પ્રિય વ્યક્તિ (પ્રેમિકા ?) ને ફૂલોનો સુંદર બુકે ભેટ આપો, વધારેમાં તમારી પત્નીને ભૂલશો નહીં.’

આ સૂત્ર તરફ આંગળી ચીંધીને મેં મારા પતિને કહ્યું: ‘જુઓ, આ નાનકડી દુકાનવાળો, ઓછું ભણેલો અને ઓછું કમાતો માણસ પણ કેટલો સમજદાર છે. એની દુકાન પર લખેલા સૂત્ર દ્વારા તમને પુરુષોને એ સલાહ આપે છે કે તમે તમારી પત્નીને ભૂલશો નહીં.’

 ‘ભૂલવું હોય તો પણ અહીં કોઈ અમને એ વાત ભૂલવા દે છે ખરું ?’ મારા પતિ નિશ્વાસ નાખીને બોલ્યા. પત્નીને ન ભૂલવાની સલાહના  દુખ કરતા પ્રેમિકાને ફૂલો આપવાની હિંમત ન કરી શક્યા હોય એનો વસવસો એમના નિશ્વાસમાં મને વધુ સંભળાયો.  

દુકાનોના પાટીયા પર, ટ્રક – બસ - રીક્ષા જેવા પબ્લિક વાહનો પર, છાપામાં લખાયેલા કે રેડિયો અને ટીવી પર સાંભળવા – વાંચવા મળતા આવા સુત્રો અનેક પ્રકારના અને કેટલાક તો મનોરંજક પણ હોય છે. દાખલા તરીકે- સરકારી બસ પર લાલ ત્રિકોણનું ચિત્ર અને સાથે લખાયેલું કુટુંબ નિયોજનનું  સૂત્ર: ‘અમે બે અમારા બે’  જે હવે તો – ‘એક જ બાળક બસ – દીકરો હોય કે દીકરી.’ નું થઇ ગયું છે.  કેટલાક દંપતી પર આ સુત્રોની એવી તો જાદુઈ અસર થઇ છે કે – ‘DINK – Double Income No Kid’  એવું સૂત્ર શોધી લીધું છે અને અપનાવી પણ લીધું છે.

કેટલીક ટ્રકની પાછળ લખાયેલા સુત્રો ધમકીભર્યા લાગે છે.

*બુરી નજરવાલે, તેરા મુંહ કાલા.

*સ્પીડની મજા, મોતની સજા.

*સલામત અંતર જાળવો. (સંબંધોમાં પણ આ વાત સાચી લાગે છે ને?)

*use DIPPER  at night.  (આમાં મારા ભાઈએ મસ્તીમાં કે મજાકમાં “ડીપર’ નું ‘ડાયપર’ કરી નાખ્યું હતું)

કેટલાક સુત્રો જાહેરાત ઉપરાંત સમજદારીનું જ્ઞાન પણ આપે છે:

*’પોતાના ઘર જેવી સર્વોત્તમ જગ્યા બીજી કોઈ નથી. (ગેસ્ટ બેડરૂમની દીવાલ પરનું સૂત્ર)

*’હવે અમે વિદાય સિવાય કઈ નહીં લઈએ.’ (વરિયાળી/મુખવાસની ડબ્બી પર લખેલું સૂત્ર)

એક ભોજનાલય (રેસ્ટોરાં) પર લખેલું ચાબરાકીભર્યું  સૂત્ર: ‘આપ અંદર પધારો. જો તમે તેમ નહીં કરો તો તમારે અને અમારે – બંનેને ભૂખ્યા રહેવાનો વારો આવશે.’  એક ડોકટરના દવાખાનાની બહાર સૂત્ર: ‘અહીં માત્ર સર્ટીફીકેટ આપવામાં આવે છે. રોગની સારવાર માટેની પૂછપરછ કરીને તમારો અને અમારો સમય વેડફવો નહીં.’

કેટલીક દુકાન પરના સુત્રો કમ સૂચના ગેરમાર્ગે દોરનારી હોય છે. ગામડેથી નટુ – ગટુ પહેલીવાર શહેરમાં ગયા. એમણે એક દુકાનના પાટીયા પર વાંચ્યું: ‘શર્ટ – ૩ રૂપિયા, પેન્ટ – ૫ રૂપિયા, સુટ – ૨૦ રૂપિયા’ બંનેએ દુકાનદારને કહ્યું, ‘દસ શર્ટ, દસ પેન્ટ અને ચાર સુટ આપો’ દુકાનદારે કહ્યું, ‘શહેરમાં નવા આવ્યા લાગો છો’ નટુ – ગટુએ કહ્યું, ‘હા, પણ તમને કઈ રીતે ખબર પડી?’ દુકાનદારે કહ્યું, ‘આ કપડા ધોવાની દુકાન છે, કપડા વેચવાની નહીં’

ઇન્કમટેક્સ ઓફિસની બહાર લખેલું સૂત્ર ‘તમારો ટેક્સ હસીને ચૂકવો’ એ માટે અમે એકવાર ટ્રાય કરી જોઈ, પણ એમણે હાસ્ય ઉપરાંત ‘કેશ’ નો આગ્રહ રાખ્યો જે અમારે માન્ય રાખવો જ પડ્યો. એક વખત એક મેરેજબ્યુરો ની ઓફિસમાં સૂત્ર વાંચવા મળ્યું, ‘The secret of happy marriage remains secret.’ પરંતુ વિશ્વ વિખ્યાત ફોર્ડ મોટરના માલિક હેનરી ફોર્ડને એમની પચાસમી મેરેજ એનીવર્સરી પર કોઈકે પૂછ્યું, ‘બીઝનેસ વર્લ્ડ અને લગ્નજીવનમાં સફળતાનું તમારું રહસ્ય શું ?’ તો એમણે રમૂજપ્રેરક જવાબ આપ્યો, ‘જીવનભર એક જ મોડલ.’

કેટલાક સુત્રો ગેરમાર્ગે દોરનારા હોય છે, દાખલા તરીકે- જજ : આ પહેલાં તો તેં કદી ચોરી નથી કરી, તો પછી કાલે જ તને ચોરી કરવાનું કેમ મન થયું?  ચોર : સાહેબ, બંધ દુકાનની બહાર પાટિયા પર સૂત્ર લખેલું હતું, ’આ સુવર્ણતકનો લાભ લો.’

‘દરેક પુરુષે નાનપણમાં જ સ્વબચાવ કરતાં શીખી લેવું જોઈએ, કેમ કે યુવાનીમાં તેણે પરણવાનું જ છે.’ આ સૂત્ર વાંચીને મને એક જોક યાદ આવે છે:  ભયંકર વરસતા વરસાદમાં, પાણી – કીચડથી ભરેલા ખાડાઓ કુદાવતો  છગન દુકાને પહોંચ્યો અને બોલ્યો, ’એક મીડીયમ બ્રેડ અને ૧૦૦ ગ્રામ બટર આપો.’ દુકાનદારે જીજ્ઞાસાવશ પૂછ્યું, ‘સાહેબ, તમે પરણેલા છો ?’ આ સાંભળીને છગન થોડી ચીઢ સાથે બોલ્યો, ‘નહીંતર તમે શું એમ ધારો છો કે આવા વરસતા વરસાદમાં મારી મા મને બ્રેડ – બટર લેવા મોકલે ?’ 

એક સ્માર્ટ ડોકટરના કલીનીક પર સીધે સીધું ‘Keep Silence’  લખવાના  બદલે લખ્યું હતું, ‘The only time you make sense is where you are not talking.”  આ કદાચ એવું થયું કે – પપ્પા : બેટા તને તારી સ્કુલ ગમે છે?     મુન્નો : હા, પણ જ્યારે એ બંધ હોય છે ત્યારે.  સ્કુલે મુકવા આવતી મમ્મીને પીન્ટુએ પૂછ્યું, ‘મમ્મી, અહીં ‘ધીમે હાંકો’ એવું બોર્ડ કેમ માર્યું છે?’  મમ્મીએ કહ્યું, ‘ બેટા, અહી નજીકમાં કોઈ હોસ્પિટલ નથી ને એટલે.’

એક બ્યુટી પાર્લર ની બહાર સૂત્ર લખ્યું હતું: ‘અહીંથી નીકળતી સુંદર સ્ત્રીને જોઇને સીટી મારશો નહિ, કદાચ એ તમારી દાદીમાં પણ હોઈ શકે છે.’ વાચકમિત્રો, તમે પણ આવા આવા ઘણા સૂત્રો વાંચ્યા જ હશે. પણ દર વખતે ‘વાંચો, વિચારો અને અનુસરો’ એ સૂત્ર અમલમાં મૂકવાને બદલે, ‘વાંચો, વિચારો, હસો અને ભૂલી જાવ’ એ યાદ રાખીને તમે હવે તમારા કામે વળગો અને હું પણ મારા કામે લાગુ.