છેતરામણી.

છેતરામણી.      પલ્લવી જીતેન્દ્ર મિસ્ત્રી.

પતિ : હેપ્પી બર્થ ડે ડાર્લિંગ, જો હું  તારા માટે સાડી લાવ્યો છું. કેવી છે ?

પત્ની : અરે વાહ, સરસ છે.  કેટલાની લાવ્યા ?

પતિ : બારસો રૂપિયાની.

પત્ની : બાપ રે, આ સાડીના બારસો રૂપિયા આપી આવ્યા ? દુકાનદારે તમને છેત્તરી લીધા.

પતિ : ખરેખર તો એ છસો રૂપિયાની છે, જો આ બીલ.

પત્ની : દેખાય છે તો સારી, પણ એની ક્વોલિટી નહિ સારી હોય. તમને ખરીદી કરતા જ નથી આવડતી, હંમેશા છેતરાઈને જ આવો છો.

પતિ બિચારો શું બોલે ? એને તો કહેવું હોય છે, ‘સાચી વાત છે, બગડેલો માલ મારા માથે મારીને, એટલે કે તારી સાથે મારા લગ્ન કરાવીને, સૌથી પહેલા તો તારા બાપાએ જ મને  છેતરી  લીધો હતો.’  પણ પોતે જ વાજતે ગાજતે જાન જોડીને પરણવા ગયેલો, પછી વાંક પણ કોનો કાઢે ? જોકે લગ્નજીવનમાં છેતરવા બાબતે એકલા પતિઓની જ ફરિયાદ નથી હોતી, પત્નીઓને પણ એટલી જ ફરિયાદ હોય છે.

પત્ની : લગ્ન પહેલાં તો કેવું કેવું કહેતા હતા, તારા માટે આકાશમાંથી ચાંદ-તારા તોડી લાવીશ.

પતિ : હા, તારી વાત સાચી છે, પણ હવે લગ્નજીવનના દસ વર્ષ પુરા થયા ત્યારે  એ બધું કેમ યાદ કરે છે ?

પત્ની : ચાંદ-તારાની વાત તો છોડો,  તમે મને કોઈ દિવસ સોસાયટીના નાકેથી કાંદા-બટાકા પણ લાવી નથી આપ્યા. 

પતિ : તેં કોઈ માછીમારને જાળમાં ફસાયેલી માછલીને ખાવાનું નાખતો જોયો છે ?

પત્ની : એ હું કઈ ન જાણું, લગ્ન પહેલા ખોટા ખોટા વચનો આપીને તમે મને છેતરી છે.

થોડા સમય પહેલા જ એક બનાવ છાપામાં વાંચ્યો. એક આધેડ માણસે એક જુવાન ને પેઈંગ ગેસ્ટ તરીકે રાખ્યો હતો. આમ તો નિયમ છે કે પેઈંગ ગેસ્ટ રાખો ત્યારે એ ઇસમનો પાસપોર્ટ સાઈઝનો ફોટો અને એની પૂરી વિગત પેપર પર લઈને પોલીસ સ્ટેશનમાં એનું વેરીફીકેશન કરીને રાખવાના હોય છે. પણ આપણે ત્યાં એટલે કે ભારત દેશમાં નિયમો બને છે જ તોડવા માટે. પછી પાછળથી પસ્તાય તો પણ શું થાય ? ‘ચોરની મા કોઠીમાં મોં નાખીને રડે’ એવું જ થાય  ને ?  

 હા, તો વાત એમ બની કે  થોડા સમય પહેલા આપણે ત્યાં ‘નોટબંધી’  થઇ, ત્યાર પછી એક ભાડુઆત તરીકે રહેતા જુવાને મકાન માલિક આધેડને થોડી ૫૦૦ અને ૧૦૦૦ ની જૂની નોટ બદલીને નવી નોટો આપી, અને કહ્યું, ‘મારે બેન્કવાળા સાથે સારી ઓળખાણ છે, જેટલી નોટ બદલાવવી હોય એટલી બદલી શકાશે.’ આધેડે લાલચમાં આવીને એને ૫૦ હાજર રૂપિયાની  જૂની નોટ બદલવા આપી. જુવાને આધેડને કહ્યું, ‘મારે એક સારો ફોટો પડાવવો છે, એ માટે સ્ટુડિયો જાઉં છું, તમારી ચેન અને વીંટી થોડો સમય માટે પહેરવા આપો. હું ફોટો પડાવીને તમને પાછી આપી દઈશ.’

આધેડને થોડો અવિશ્વાસ તો થયો જ હશે, પણ શરમમાં ના નહિ પાડી શક્યા હોય. એનો ગેરલાભ લઈને પેલો જુવાન લગભગ સવા લાખના સોનાના  ઘરેણા, પચાસ હજારની જૂની નોટ અને પોતાનું સરનામું લઈને રફુચક્કર થઇ ગયો. આને જ કહેવાતું હશે,  ‘લોભિયા હોય ત્યાં ધુતારા ભૂખે ન મરે ?’

સ્ત્રી : આ શો પીસનું શું છે ?

દુકાનદાર : સત્રહ રૂપિયે બહેનજી.

સ્ત્રી : પચાસમાં આપવું છે ?

દુકાનદાર : બહેનજી, મૈને સત્રહ બોલા, દસ ઔર સાત- સત્રહ. સત્તર (૭૦) નહીં.

સ્ત્રી : ઠીક છે ઠીક છે, પંદરમાં આપવું હોય તો બોલ.   

પુરુષો ભલે  બિચારા સહેલાઈથી છેતરાઈ જાય, પણ સ્ત્રીઓને આમ છેતરવાની થોડી અઘરી ખરી. જો કે કેટલાક  ઉસ્તાદ લોકો ચતુર ગણાતી સ્ત્રીઓની વીકનેસ જાણીને એમને પણ છેતરી જતા હોય છે. ખાસ કરીને ઘરે ઘરે ફરતા ફેરિયાઓ ઘરેણા ચમકાવી આપવાને બહાને સ્ત્રીઓના ઘરેણા ચોરી લઈને સ્ત્રીઓને ચમકાવી દે છે. બજારમાં ખરીદી કરવા નીકળેલી એકલ દોકલ  સ્ત્રીને, ‘આગળ પોલીસ પૂછપરછ કરે છે, તમારા ઘરેણા થેલીમાં મૂકી દો,’ એમ કહીને  ઠગ લોકો હાથચાલાકી કરીને થેલીમાં મુકેલા ઘરેણા ક્યારે સેરવી લે છે તે મહિલાને  ખબર નથી પડતી. જો કે  હવે સ્ત્રીઓ આવા સમાચારો વાંચીને સાવધાન થવા માંડી  છે. પણ છેતરનારા નવી નવી ટેકનીક સાથે છેતરવા આવી જ પહોંચે છે.

આમ તો કહેવાય છે કે કોયલ બહુ ચતુર પક્ષી છે, એ કાગડાને છેતરીને એના માળામાં પોતાના ઈંડા મુકે છે, અને ઈંડા સેવવાનું કામ કાગડી પાસે ફ્રી ઓફ ચાર્જમાં કરાવી લે છે. પણ અમદાવાદના કાગડાપીઠમાં રહેતા એક નિવૃત્ત વૃદ્ધને, એક ગઠીયાએ ‘એસબીઆઈ નો મેનેજર બોલું છું, તમારો એટીએમ કાર્ડનો નંબર અને પીન નંબર આપો, નહીંતર કાર્ડ બંધ થઇ જશે’,  એમ કહીને એમની પાસેથી નંબરો લઈને, એમના ખાતામાંથી  રૂપિયા ૮ લાખની ખરીદી ઓનલાઈન  કરીને એમને છેતર્યા.  જ્યારથી મોદીજીએ ‘કેશલેસ ઇન્ડિયા’ ની ઝુંબેશ ઉપાડી છે, ત્યારથી આવા સાઈબર ક્રાઈમ વધી ગયા છે.

નકલી પોલીસ બનીને લોકોને લુંટવાના અને નકલી ઇન્કમટેક્સ ઓફિસર બનીને કમ્પનીવાળાઓને છેતરવાના બનાવો પણ બની રહ્યા છે. માણસ માણસને તો છેતરે જ છે, પણ ૫૦૦ અને ૧૦૦૦ ની નોટ બંધ થઇ ત્યારે માણસે મંદિરોની દાનપેટીમાં આવી નોટોનું દાન કરીને ભગવાનને પણ છેતર્યા છે.

‘પ્રભુ તારા બનાવેલા આજે તને કેવો બનાવે છે, છેતરીને માણસ માણસને, દિવાળી અને ઈદ મનાવે છે.’

છેતરવું એ પણ એક કળા છે, એમાં તમારા કૃત્યની (ઈરાદાની) જો જાણ સામેવાળાને અગાઉથી થઈ જાય તો બાજી બગડી જાય છે, એટલે છેતરનારે  એકદમ સજાગ રહેવું પડે છે.  અને જેમને છેતરવાના છે તે ‘ગાફેલ’ રહે તે માટે પ્રયત્નશીલ રહેવું પડે છે. જો આમ થાય તો જ છેતરવાનું કામ સફળતા પૂર્વક પાર પડે છે.

છેતરવાની જ વાત નીકળી છે તો નકલી દુલ્હન બનીને અસલી દુલ્હાને છેતરવાના (એના રૂપિયા-ઘરેણા લઈને નાસી જઈને) અને યુવક દ્વારા પરણેલો હોવા છતાં યુવતીને એનાથી અજાણ રાખીને ફરી પરણવાના કીસ્સા પણ બની રહ્યા છે. અને છેલ્લે એકબીજાને છેતરવાનો કિસ્સો મુકીને લેખ સમાપ્ત કરું છું.

સસરો: તમે દારુ પીઓ છો તે વાત તમે લગ્ન પહેલા નહોતી કરી.

જમાઈ: તે તમારી દીકરી લોહી પીએ છે, એવું તમેય ક્યાં લગ્ન પહેલા કીધું’તું ?