એડમિશન -૧

એડમિશન -૧                                પલ્લવી જીતેન્દ્ર મિસ્ત્રી.

જેમણે ‘મરક-મરક’, ‘આનંદલોક’,  જેવા અનેક મજાના હાસ્યને લગતા પુસ્તકો લખ્યા છે, અને જેમના પુસ્તક ‘એન્જોયગ્રાફી’ ને સાહિત્ય અકાદમી તરફથી પુરષ્કાર મળ્યો છે, એવા લોકોમાં જાણીતા અને માનીતા હાસ્યલેખક શ્રી રતિલાલ બોરીસાગરે ૧૯૯૧ ની સાલમાં નવા વર્ષની સંધ્યાએ ‘સલાહ ન આપવાનો’ સંકલ્પ ટી વી પર રજૂ કર્યો.

ત્યારે જ મેં મનોમન નક્કી કરી લીધું હતું, કે એમના આ સંકલ્પથી લોકોને પડેલી સલાહકારની ખોટ મારે પૂરવી અને એમના આ ભગીરથ કાર્યને મારે આગળ ધપાવવું. આમ તો કોઈની રોજી રોટી છીનવી લેવી એ નૈતિક ગુનો છે. પણ એમણે ’સલાહ ન આપવાનો’ સંકલ્પ સ્વૈચ્છિક રીતે કર્યો હતો તેથી એ ધંધો હું શરુ કરું તો પણ હું ગુનેગાર ગણાઉં નહીં.

વળી સલાહ આપવાના ધંધામાં વકીલો, ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ, ડોક્ટર જેવા કન્સલ્ટન્ટ ને આવક થતી હશે, બાકી અમારા જેવા હાસ્યલેખકોને કોઈને સલાહ આપવાના કોઈ પૈસા મળતા નથી, લોકો, સલાહ અને સલાહકાર – બંનેને હસવામાં કાઢી  નાખે છે.   

રતિલાલ ભાઈ  પાસે તો રાજ્યના વડા, દેશના વડા, સમગ્ર વિશ્વના વડા, ભલભલા મહારથીઓ અને ઈશ્વર સુધ્ધાને આપવા માટે સલાહો છે. પરંતુ મારું ગજું ઓછું હોવાથી મેં ફક્ત પતિને, પુત્રોને, મિત્રોને  અને સગા સંબંધીઓને જ સલાહ આપવાનું નક્કી કરેલું અને એ જાહેર પણ કરેલું.

એક દિવસ મારી પ્રિય સખી હેમા મને મળવા આવી, એ ચિંતામગ્ન હતી એ જોઇને હું ખુશ થઇ. ચિંતામગ્ન લોકોની ગાફેલિયતનો  લાભ લઇ એમને સહેલાઈથી સલાહ આપાવાનો મોકો લઇ  શકાય છે, એવો મારો સ્વાનુભવ હતો. આવા લોકોની ચિંતાનું કારણ પૂછ્યા બાદ એમની ચિંતા  દૂર કરવાના ઉપાયો હું વિચારું છું, અને ઉપાય જડી આવતા એનો અમલ કરવાની સલાહ હું એમને આપુ છું. કોઈવાર એવું પણ બને કે એમની ચિંતાનો ઉપાય મને ન જડે તો ખુદ મને જ ચિંતા થઇ આવે, પણ એવું તો જવલ્લે જ બને. મારા જેવા જ્ઞાનીઓ પાસે બીજાની ચિંતા દૂર કરવાના અપ્રતિમ ઉપાયો હોય છે

-તારી દ્રષ્ટિએ કઈ સ્કુલ સારી ગણાય ? હેમાએ મને પૂછ્યું.

-જે સ્કૂલમાંથી મારા જેવી પ્રખર મેઘાવી હાસ્યલેખિકા ભણીને પાર ઉતરી હોય એનાથી વધુ સારી સ્કુલ બીજી કઈ હોઈ શકે ?  મેં ગર્વથી એને કહ્યું.

-તારી વાત જવા દે યાર, હું તો મારા દીપુ માટે પૂછું છું.

‘તારી વાત જવા દે’,  હેમાના  વાક્યના  આ પૂર્વાર્ધથી મારા અંતરને કારમો આઘાત લાગ્યો, મને એની વાતથી બહુ ખોટું લાગ્યું. પણ.. નાદાન અને નાસમજ લોકોની આવી મૂર્ખતાપૂર્ણ વાતોથી જ્ઞાનીજનો કદી ખોટું લગાડે?  મેં મનોમન એને  માફી બક્ષી.

ભવિષ્યમાં જ્યારે મારું નામ પ્રખ્યાત હાસ્યલેખિકા અને પ્રખર સલાહકાર તરીકે ગાજતું હશે, લોકો સલાહ લેવા મારા ઘરના (કે પછી ઓફીસના ) દ્વારે લાઈન લગાવતા હશે, એપોઇન્ટમેન્ટ લેવા માટે ફોન પર રીક્વેસ્ટ કરતા હશે, મારી સલાહ બદલ મોંઘીદાટ ફી ચુકવતા હશે, ત્યારે મારી આ જ મિત્ર હેમા, કે જે આજે મને  ‘તારી વાત જવા દે’  કહે છે એ મને મારી વાત જવા ન દેવા માટે કાકલૂદી કરતી હશે, ખેર !

-એ ય, શું વિચારમાં પડી ? એણે મને વિચારભંગ  કરી.

-કંઈ  નહીં.

-તો પછી બોલને, દીપુ માટે કઈ સ્કુલ સારી ?

-પહેલા તો તું એ નક્કી કર કે એને ગુજરાતી મીડીયમ મા ભણાવવો છે કે ઈંગ્લીશ મીડીયમમા ?

મારો પ્રશ્ન એણે બુદ્ધિગમ્ય લાગ્યો હશે, એટલે એ થોડી ઘણી પ્રભાવિત થઇ હોય એમ મને લાગ્યું.

-યાર એ જ નથી સમજાતું. મનીષ (એનો હસબંડ)  કહે છે કે ગુજરાતીમાં ભણાવીશ તો મજૂર જેવો ડમ્બ થશે, અને ઈંગ્લીશમાં ભણાવીશ તો ઓફિસર જેવો સ્માર્ટ દેખાશે.  

-અને તેં શું વિચાર્યું ? 

-મેં વિચાર્યું કે હું ગુજરાતીમાં ભણી, મનીષ પણ ગુજરાતીમાં ભણ્યા, હવે દીપુને ઈંગ્લીશ મીડીયમમાં મૂકીએ તો એને ભણાવે કોણ ?

-એમાં શું યાર, ટ્યુશન રાખી લેવાનું. મેં મારી આદત મુજબ એને સલાહ આપી.

-સ્કુલની ફી, રિક્ષાભાડું, બુક્સ, યુનિફોર્મ... એ બધાનો ખર્ચ અને ઉપરથી ટ્યુશન ફી ? આજકાલ તો આ બધા ખર્ચા ચીરી નાખે એવા જાલિમ લાગે છે. ખાવા પીવાનું માંડી વાળીએ તો આ બધા ખર્ચા પોસાય. એ નિરાશ થઈને બોલી.

-એક કામ થઇ શકે.   

-જલ્દી બોલને યાર.

-તું ચાર – પાંચ ગુજરાતી મીડીયમના છોકરાઓનું ટ્યુશન કર, અને એમાંથી જે કમાણી થાય એમાંથી દીપુનું ટ્યુશન રાખી લે.

-હં... તારી આ વાત વિચારવા લાયક છે ખરી.

મારી ટ્યુશન કરવાની સલાહ  એને ગળેતો  ઉતરી, પણ કમળ પાંદડી પર પાણીના ટીપાં પડે છતાં એ ભીંજાય નહિ, એમ હેમાના ચહેરા પરથી ચિંતાના વાદળો દૂર થયા નહીં.    

-લે, હવે તું શું વિચારી રહી છે ?

-એ જ કે દીપુને કોઈ સારી સ્કુલમાં એડમિશન મળશે કે નહિ ?

જો આજકાલ ભારતમાં વસ્તી વધારાને કારણે સારી સ્કુલમાં એડમિશન લેવું ડિફીકલ્ટ છે, એટલે ઘર નજીકની જે સ્કુલમાં એડમિશન મળે એમાં લઇ લેવાનું. પછી કોઈ સારા ટીચરનું પ્રાયવેટ ટ્યુશન રાખી લેવાનું. ઈન્ટરવ્યુ લેવાના નાટકમાં સ્કુલવાળા નાના છોકરાઓને પણ હજારો સવાલ પૂછે છે, ‘વોટ્સ યોર નેમ ?’ ‘વોટ્સ યોર ફાધર’સ નેમ ?’ ‘વિચ કલર ડુ યુ લાઈક મોસ્ટ ?’ ‘વિચ ગેમ ડુ યુ પ્લે ?’ ‘ડુ યુ હેવ એસી એટ યોર હોમ ?’ વગેરે વગેરે...

ઉપરથી એમના મા બાપનો ઈન્ટરવ્યુ લેવાય. ‘નોકરી કરો છો કે બીઝનેસ ?’ ‘મંથલી ઇન્કમ કેટલી છે ?’ ( ઓછી હોય તો તમે ઘર ચલાવવા પૈસા આપવાના છો ? નહીં ને ? તો તમારે શી પંચાત ? ) ઘરમાં ટીવી, મ્યુઝીક સીસ્ટમ, વોશિંગ મશીન, કાર છે ? અમારી સ્કુલમાં જ કેમ તમારા બાળકને દાખલ કરવા માંગો છો ? (બીજી કોઈ સારી સ્કુલમાં એડમિશન ન મળ્યું તો બીજું શું કરીએ ?) તમે તમારા બાળકને ઘરે ભણાવી શકશો ? ( અલ્યા ભાઈ, એને અમારે ઘરે જ ભણાવવું પડવાનું હોય તો તમારી સ્કુલમાં દાખલ કરવાનો અર્થ શું ?)

તમે જ કહો વાચકમિત્રો, આ બધા પ્રશ્નો સાંભળીને મા બાપને એના જવાબો આપવાને બદલે  સંચાલકના માથામાં પેપરવેટ છુટ્ટું મારવાનું મન થાય કે નહીં ? પણ શું થાય, મા બાપે ‘ગરજે ગધેડાને પણ બાપ કહેવો પડે છે.‘

-બસ કર હવે, તું તો નેતાઓની જેમ ભાષણ આપવા બેસી ગઈ.

-મારી પાસે આપવા માટે ભાષણ અને સલાહ બે જ ચીજ હાથવગી છે.

-હવે દીપુના એડમિશન માટે તારે કોઈની ઓળખાણ હોય તો કહે, નહિ તો હું ઘરે જાઉં.

-અરે હા, યાદ આવ્યું. એક કોલેજના પ્રોફેસર સાથે અમારે ઓળખાણ છે.

-પણ દીપુને કોલેજમાં નહીં સ્કુલમાં એડમિશન અપાવવાનું છે.

-એટલી તો મનેય ખબર છે, એ પ્રોફેસર દીપુને સ્કુલમાં, K.G. માં એડમિશન અપાવશે.

-એમ ? તો તો આપણે એમને મળીએ.

-સારુ, જિતુ (મારા હસબંડ)  આવે એટલે ફોનથી એ પ્રોફેસરની એપોઇન્ટમેન્ટ લઇને તને કહું.

-ઓકે, પણ જરા જલદી કરજે, એવું ન બને કે એમની સ્કુલમાં એડમીશન ફૂલ થઇ જાય અને દીપુ બીજી કોઈ સ્કુલમાં જવાથી પણ લટકી પડે.

-ચિંતા ન કર, એવું નહિ થાય. 

‘ચિંતા ન કર’ એવું મારા કહેવા છતાં ચિંતાયુક્ત ચહેરો લઈને એ ગઈ.