Wednesday 25 October 2017

માય ફેમિલી.

 માય  ફેમિલી.                    પલ્લવી. જીતેંદ્ર મિસ્ત્રી.

-માય બેબી, માય સ્વીટહાર્ટ, મારુ વ્હાલુ વ્હાલુ બેટુ, સ્કુલેથી આવી ગયું?
સોસાયટીના નાકે સ્કુલ બસ ઉભી રહી એટલે અંદરો-અંદર વાતો કરી રહેલી બે-ત્રણ મમ્મીઓ આગળ વધી અને પોતપોતાના સંતાનોને લઈ લીધા. સ્વાતિએ પણ એના દિકરા સની (સૌમિલ) ને લેતા ઉપર મુજબનુ વાક્ય કહ્યું. એક ક્ષણ તો મમ્મીની પ્રેમવર્ષા (લટુડા-પટુડા) થી સની ખુશ થયો, પણ પછી એના દોસ્તોની હાજરીના કારણે જરા અચકાયો અને થોડી નારાજગી દર્શાવી, ધીરે રહીને મમ્મીના કાનમા કહ્યું, ડોન્ટ ટેલ મી બેટુ બેટુ મોમ. આઇ એમ એ બીગ બોય નાવ.’
પેન્ટ-ટી-શર્ટમા સજ્જ, સ્ટેપ કટ વાળ, હાઇ હીલના સેંડલ પહેરેલી આ મોર્ડન મમ્મીએ એના નર બચ્ચા (દિકરા) ને નાન્યતર જાતિ (બેટુ) ના સંબોધનથી આવકારી, પોતાની સો કોલ્ડ ઊભરાઇ જતી ફિલીન્ગ્સને દિકરા પર ઢોળી, તેથી નારાજ થયેલા દિકરાએ મમ્મીને જાહેરમા ખાનગી રીતે ટોકી. સામાન્ય સંજોગોમા, નાના-મોટાનુ ભાન રાખ્યા વગર,  ફટાકડાની જેમ ફૂટતી, વાઘણની જેમ ગર્જતી, આ સબળા નારી, ના જાણે કેમ દિકરા આગળ નરમ પડી. (જેને કોઇ ના પહોંચે, એને એનુ પેટ પહોંચે) એણે ધીરેથી કહ્યું,
-     ઓહ! સોરી માય સન. આઇ ફરગેટ ધેટ યુ આર એ બીગ બોય નાવ.
-     ઇટસ ઓકે મોમ.
ઉદાર  દિલ દિકરાએ મમ્મીને તરત માફી પણ આપી દીધી. મમ્મીએ દિકરાની સ્કુલબેગ અને વોટરબોટલ ઉંચકી લીધી. દરેક મા (પછી તે અભણ-ગામડીયણ હોય કે ભણેલી-ગણેલી શહેરી હોય)  પોતાના સંતાનો નાના હોય ત્યારે એમના ભારને શક્ય હોય એટલો ઓછો કરવાની ટ્રાય કરે જ છે. પણ કેટલા સંતાનો મોટા થઈને મા-બાપનો ભાર હળવો કરવાની ટ્રાય કરે છે?
-સની, બેટા. આજે ટીચરે શું હોમવર્ક આપ્યું છે?  મમ્મીએ ઘરે જઈને પૂછ્યું.
-મમ્મી, આજે મારા ગુજરાતીના ટીચરે, મારું કુ..કુ...કુ...
-મારુ કુ... કુ... કુ... એ શું?
-જો ને મોમ, નોટમા આ શું લખ્યું છે?
-કુટુંબ. મારુ કુટુંબ.
-હા, એ જ સબ્જેક્ટ પર મારે શોર્ટ એસે લખવાનો છે.
-ફાઇન, હાથ-પગ ધોઇ લે. નાસ્તો કરી લે અને પછી હોમવર્ક કરી લે.
-પણ, મોમ. મને તો એ લખતા નથી આવડતું. તું લખાવીશ ને? 
-બેબી, તું ગુજરાતીના ક્લાસમા પણ જાય છે, અને સારા માર્ક્સ પણ તો લાવે છે. તને ગુજરાતી લખતાં આવડે  તો છે.
આ મોર્ડન મમ્મી પોતાના ઇંગ્લીશ મીડીયમમા ભણતાં દિકરાને વીકમા બે દિવસ ગુજરાતીના ક્લાસમા મોકલતી. ગુજરાતીઓ ગુજરાતીનું મહત્વ સમજે અને પોતાના સંતાનોને સમજાવે તે સારી વાત છે. પણ અહીં તો ચડસા-ચડસી જામી છે.  ભલા, ઉસકી કમીઝ, મેરી કમીજ સે સફેદ કૈસે?’ ની જેમ એનો દિકરો મારા દિકરા કરતા સ્માર્ટ કેમ?’ એ હિસાબે બધી  મોર્ડન મમ્મીઓ પોતાના સંતાનોને સ્કુલ ઉપરાંત ડ્રોઇંગ, સ્વીમીંગ, ડાન્સ, મ્યૂઝિક,  પર્સનાલિટી ડેવલપમેન્ટ જેવા ક્લાસીસમા મોકલે. સંતાનો જાણે પ્રદર્શનનું માધ્યમ ના હોય? અને એમના બાળપણની તો ઐસી કી તૈસી. છોકરાઓ એમનામા બીઝી અને મા-બાપ પોત-પોતાનામા બીઝી.  (ફેસબુક-વોટ્સ-અપ-ટ્વીટર)   નો ટાઇમ, આઇ એમ વેરી બીઝી, યુ નો?’
-પણ, મમ્મા. મને કુ..કુ..કુ..
-કુટુંબ.
-હા. એટલે શું તે નથી ખબર ને? (તો અહીં તારી મોમને ય ક્યાં ખબર છે, દિકરા?)
-ડાર્લિંગ, કુટુંબ એટલે ફેમિલી. મારુ કુટુંબ એટલે માય ફેમિલી. ચાલ હું તને લખાવું?
-નો મોમ..આઇ એમ એ બીગ બોય, નાવ.એ તો હું લખી નાંખીશ. હમણા હું નીચે સોસાયટીમા  રમવા જાઉં?
-જા. પણ જલ્દી આવી જજે. આવીને હોમવર્ક કરી લેજે. કાલે સવારે તારે ડ્રોઇંગના ક્લાસમા જવાનુ છે.
-ઓકે, મોમ.
સની નો મારુ કુટંબ એટલે કે માય ફેમિલી. નો નિબંધ નીચે મુજબ :
માય ફેમિલી:
મારુ નામ સૌમિલ છે પણ મોમ-ડેડ  પ્યારથી મને  સની કહે છે. મોમ-ડેડ મને બહુ જ લવ કરે છે અને હું પણ મોમ-ડેડને બહુ જ લવ કરું છું. મારા ફેમિલીમા અમે થ્રી પર્સન છીએ. મોમ-ડેડ અને સની એટલે કે હું. જો કે આમ તો આ ફેમિલી મારા ડેડનું કહેવાય. ડેડ પોતે, એમના વાઇફ એટલે કે મમ્મી અને સની એટલે કે હું. મારુ ફેમિલી તો હું મેરેજ કરીશ ત્યારે થશે. અત્યારે તો હું નાઇન ઇયર્સ (૯ વર્ષ ) નો છું. પણ હું  ટ્વેંટીફાઇવ ઇયર્સ (૨૫ વર્ષ ) નો થઈશ એટલે હું મેરેજ કરીશ. મેરેજ પછી મને પણ સન થશે અને પછી મારું ફેમિલી (હું, મારી વાઇફ અને મારો સન.)  હશે.
હા, તો ડેડના ફેમિલીમા અમે ત્રણ જણ. અમે બધ્ધા એક-બીજાને બહુ લવ કરીએ. મારા ડેડી સવારે વહેલા ઓફિસમા જાય તે રાત્રે મોડા ઘરે આવે. આખો દિવસ ખુબ મહેનત કરે. કોઇ વાર તો સંડેના પણ ઓફિસ જાય અથવા ઘરેથી લેપટોપમા ઓફિસનું કામ કરે અને અમારા માટે ખુબ બધા પૈસા લાવે. મારી મોમ કહેતી હતી કે, ‘‘તારા ડેડી ખુબ જ બ્રીલિયંટ અને હાર્ડવર્કિંગ છે. આ બીગ ફ્લેટ, ફર્નિચર, બીગ કાર્સ, ઓરનામેંટ્સ વગેરે એમણે  જાત-મહેનતથી મેળવ્યું છે. તારા ડેડી તો સેલ્ફમેઈડ છે.’’ હું પણ મારા ડેડીની જેમ જ મોટો થઈને મહેનત કરીશ, ખુબ બધા પૈસા કમાઇશ અને સેલ્ફમેઈડ બનીશ. ડેડી જેમ એમના ફેમિલીને હેપ્પી રાખે છે, એમ જ હું પણ મારા ફેમિલીને હેપ્પી રાખીશ.
મારા ડેડ કહેતા હતા કે, તારી મમ્મી બહુ હોંશિયાર છે, સ્માર્ટ છે. હું મારા માટે મમ્મી જેવી જ વાઇફ લાવીશ. મોમ અમારા થ્રી સર્વન્ટની હેલ્પથી આખા ઘરનું મેનેજમેન્ટ સંભાળે છે, એમની પાસે કામ-કાજ કરાવે છે.  અને એક કૂકની મદદથી અમારા માટે બ્રેકફાસ્ટ-લંચ-ડીનર બધું બનાવે છે. મોમ- મને ને ડેડને બહુ લવ કરે છે, એટલે અમારુ ભાવતુ ખાવાનુ બનાવે છે. મારી વાઇફ પણ મારા અને મારા સનને બહુ લવ કરશે અને અમારા બન્ને માટે ખાવાનુ બનાવશે. જેમ મોમ ડેડના ફેમિલીને સાચવે છે, તેમ જ મારી વાઇફ પણ મારા ફેમિલીને સાચવશે.
મોમ કહેતી હતી કે મારા મોમ-ડેડ, એ બન્ને એ એકબીજાને જાતે પસંદ કરીને લવમેરેજ કરેલા. હું અને મારી વાઇફ પણ એકબીજાને જાતે પસંદ કરીને લવમેરેજ કરીશું. અત્યારે જેમ અમારા ઘરે મારા મમ્મીના મમ્મી-પપ્પા (નાના-નાની)  અને મારા ડેડીના મમ્મી-પપ્પા (દાદા-દાદી) થોડા દિવસ માટે અમારા ઘરે આવીને રહે છે, અને મને ખુબ મઝા પડે છે, એમ જ મારા ઘરે મારી વાઇફના મમ્મી-પપ્પા કે મારા મમ્મી-પપ્પા થોડા દિવસ માટે રહેવા આવશે ત્યારે મારા સનને ખુબ મઝા પડશે. 
ડેડ એમના ફેમિલી (મોમ અને હું) ને લઈને, પ્લેનમા બેસાડીને ઇંડિયા કે ઇંડિયાની બહાર ફરવા લઈ જાય છે, ફાઇવસ્ટાર હોટેલમા રાખે છે અને બહુ બધું શોપિંગ કરાવે છે, તેમ હું પણ મારા ફેમિલી (મારી વાઇફ અને મારો સન) ને બહુ જ મઝા કરાવીશ. મારા મોમ-ડેડ એમના અને મારા માટે   બ્રાન્ડેડ  વસ્તુઓ જ ખરીદે છે. મારી પાસે આખું કપ-બોર્ડ ભરીને ટોય્ઝ અને કપ-બોર્ડ ભરીને કપડાં છે. એવું જ બધું મારા સન પાસે પણ હશે.
મારા ડેડ તો બહુ બીઝી રહે છે અને સાયલન્ટ પણ રહે છે. પણ મારી મોમ તો એની  ફ્રેંડ્સ સાથે, એના રીલેટીવ્સ સાથે બહુ બધી વાતો કરે છે. મોમ તો વોટ્સ-એપ પર અને ફેસબુક પર અમારા પીક્સ પણ શેર કરે. નાના-નાની અને દાદા-દાદી એ જોઇને બહુ ખુશ થાય અને  લાઇક  પણ કરે. હું તો મોટો થઈને ડેડીની જેમ બહુ બીઝી અને સાયલંટ થઈશ. પણ મારી વાઇફ મોમની જેમ અમારા ફોટા શેર કરશે અને એના મોમ-ડેડ અને મારા મોમ-ડેડ એ જોઇને ખુશ થશે અને લાઇક પણ કરશે.
મારા મોમ-ડેડ પાસે ન્યુ મોબાઇલ્સ , ન્યુ બીગ હાઉસ અને મસ્ત બીગ કાર્સ છે. મારી અને વાઇફ પાસે પણ એ બધું હશે. પણ  મારા નાના-નાની અને દાદા-દાદી  પાસે  તો જુના મોબાઇલ્સ, જુનુ સ્મોલ હાઉસ  અને જુની સ્મોલ કાર છે. મોમ કહેતી હતી કે- એ  તો દાદા હવે રિટાયર્ડ થઈ ગયા અને એમને હવે ઓફિસમા જવાનુ નહી એટલે એમને નવાની શું જરુર?’. મારા ડેડી પણ રિટાયર્ડ થશે, એમને પણ ઓફિસમા જવાનુ નહી હોય ત્યારે એમને પણ નવાની જરુર નહી પડે, એટલે  એમની પાસે પણ બધી વસ્તુ  સ્મોલ અને ઓલ્ડ હશે.
મારા ડેડી એમના ફેમિલીને બહુ લવ કરે છે, બહુ કેર કરે છે, તેમ જ હું પણ મારા ફેમિલીને બહુ બહુ બહુ  લવ કરીશ. અને બહુ બહુ બહુ કેર કરીશ. આફ્ટર ઓલ, ઇટ વીલ બી માય ફેમિલી.

 મોમ-ડેડ અને મારા મોમ-ડેડ એ જોઇને ખુશ થશે અને લાઇક પણ કરશે.
મારા મોમ-ડેડ પાસે ન્યુ મોબાઇલ્સ , ન્યુ બીગ હાઉસ અને મસ્ત બીગ કાર્સ છે. મારી અને વાઇફ પાસે પણ એ બધું હશે. પણ  મારા નાના-નાની અને દાદા-દાદી  પાસે  તો જુના મોબાઇલ્સ, જુનુ સ્મોલ હાઉસ  અને જુની સ્મોલ કાર છે. મોમ કહેતી હતી કે- એ  તો દાદા હવે રિટાયર્ડ થઈ ગયા અને એમને હવે ઓફિસમા જવાનુ નહી એટલે એમને નવાની શું જરુર?’. મારા ડેડી પણ રિટાયર્ડ થશે, એમને પણ ઓફિસમા જવાનુ નહી હોય ત્યારે એમને પણ નવાની જરુર નહી પડે, એટલે  એમની પાસે પણ બધી વસ્તુ  સ્મોલ અને ઓલ્ડ હશે.
મારા ડેડી એમના ફેમિલીને બહુ લવ કરે છે, બહુ કેર કરે છે, તેમ જ હું પણ મારા ફેમિલીને બહુ બહુ બહુ  લવ કરીશ. અને બહુ બહુ બહુ કેર કરીશ. આફ્ટર ઓલ, ઇટ વીલ બી માય ફેમિલી.



Wednesday 18 October 2017

ધ્વનિ પ્રદૂષણ.

ધ્વનિ  પ્રદૂષણ        પલ્લવી જીતેંદ્ર મિસ્ત્રી.

આજથી લગભગ ત્રણેક મહિના પહેલાની વાત છે. એક સવારે અમારી સોસાયટીમાં એક મોટી (લાંબી) કવર્ડ ટ્રક આવીને ઊભી રહી. અમે રહીએ છીએ   બિલ્ડિંગમાં, અને ટ્રક આવીને  ઊભી રહી બી બિલ્ડિંગમાં. થોડીવાર  મેં રાહ જોઇ, પણ ચા-બીડી પીવા ગયેલા ડ્રાઇવર અને મજૂરો આવ્યા નહીં એટલે મારી ધીરજનો અંત આવ્યો. કૂતુહલવશ મેં સોસાયટીના મેઇન ગેટ પર ઇન્ટરકોમથી વોચમેનને પૂછ્યું, દૂબેજી, યે ટ્રકમેં કીસકે ઘરકા સામાન આયા હૈ?’  બહેનજી, ટ્રકમેં કીસી કે ઘરકા સામાન નહિં આયા હૈ પર બી મેં દૂસરે માલેકે ફીલેટ (ફ્લેટ) ૨૦૪, કા ફર્નીચર બનાનેકા સામાન આયા હૈ.  દૂબેજીએ માહિતી આપી. 
હવે મારા કૂતુહલની જગ્યા આશ્ચર્યએ લીધી. બી-૨૦૪, અને અમારો એ-૨૦૪ એક સરખા ૨-બી એચ કે (૨ બેડરૂમ હોલ કીચન) ના ફ્લેટ. અમારી એક બેડરૂમની દિવાલ કોમન. આટલા નાના ફ્લેટનું ફર્નીચર બનાવવા માટે આટલી મોટી ટ્રક ભરીને સામાન? મેં તરત મારા પતિદેવ જીતેંદ્રને બાલ્કનીમાં બોલાવ્યા.
-તમે જરા અહીં આવોને.
-કેમ, શું કામ છે?
-જુઓ, આ બી બિલ્ડિંગમાં એક ટ્રક આવી છે.
-હા, તે કોઈના ઘરનો સામાન આવ્યો હશે.
-ના જી, એમાં ઘરનો નહીં, પણ ઘરના ફર્નિચર બનાવવાનો સામાન છે.
-ન હોય. આટલી મોટી ટ્રક ભરીને ફર્નિચરનું સામાન? તને કોણે કહ્યું?
-ગેટ પરથી દૂબેજી કહ્યું.  આ સામાન બી-૨૦૪ માં આવ્યું છે.
-તો તો હશે જ.પણ આટલું બધું તે શું કરાવવાનું હશે?
 -એ તો ઠીક, પણ આપણા ઘરનું સામાન જ્યારે એક  ટ્રક ભરીને થયું ત્યારે તમે કહેતા હતાં કે ,’આપણા ઘરનું સામાન ઘણું વધારે છે, ઓછું કરવું જોઇએ.  હવે શું કહો છો બોલો?
-એ જ કે આપણું હવે આવી બનશે. આટલું ફર્નિચર બનાવતા ખાસીવાર, દિવસો નહીં પણ મહિનાઓ થશે. આપણી બન્નેની વોલ કોમન છે, તો ઠકાઠક ના અવાજથી આપણે હેરાન થઈ જઇશું.
અને ખરેખર એવું જ થયું. પૂરા ત્રણ મહિના સુધી  હથોડાના ઠકાઠકના અવાજથી અમારી દિવસની ઊંઘ હરામ થઈ ગઈ. રાત્રે તો અમે સોસાયટીના નિયમ મુજબ ૧૦ વાગ્યે કામ બંધ કરાવી દેતા હતા,  પણ આખો દિવસ ધ્વનિ પ્રદૂષણ સહન કરવું જ પડ્યું. એક દિવસ કૂતુહલવશ એટલું તે શું કરાવ્યું હશે?’ એ વિચારે હું બી-૨૦૪ મા ફર્નિચર જોવા ગઈ. જોયું તો દિવાલોમાં, છતમાં, ફ્લોરમાં,  ઠેર ઠેર લાકડું જ લાકડું જડાવેલું. મને પેલા રાજાની વાર્તા યાદ આવી. એક રાજા એકવાર મહેલની બહાર નીકળ્યો ત્યારે એના પગમાં ધૂળ લાગી. એણે મહેલમાં આવીને હુકમ કર્યો, આખી પૃથ્વીને ચામડાંથી મઢી દો જેથી પગમાં ધૂળ ન લાગે. બસ, એવું જ બી-૨૦૪ વાળાએ કરાવ્યું, ચામડાંને બદલે લાકડાંથી આખા  ફ્લેટને મઢાવ્યો.
પણ આપણે અહીં વાત કરતા હતાં ધ્વનિ પ્રદૂષણની. બિલ્ડિંગમાં એક દિવસ રાત્રે અચાનક ખૂબ જોર-શોરથી મ્યૂઝિકનો અવાજ સંભળાવા લાગ્યો. એ વિશે તપાસ કરવા દરવાજો ખોલ્યો, તો પડોશીએ માહિતી આપી, ત્રીજા માળે રોમેશભાઈ ૩૫ હજારની મ્યૂઝિક સીસ્ટમ લાવ્યાં છે. ધ્વનિ પ્રદૂષણકી ઐસી કી તૈસી, બધાંને ખબર તો પડવી જોઇએ કે અમારી પાસે આવી મોંઘામાંની મ્યૂઝિક સીસ્ટમ છે.  બિલ્ડિંગમાં પાંચમા માળનો મોનીલ જ્યારે જ્યારે એની કાર લઈને સોસાયટીમાંથી બહાર નીકળે ત્યારે એની કારના લાઊડ મ્યૂઝકથી બધાંને ખબર પડે કે મોનીલ જઈ રહ્યો છે. આને  ન્યૂસન્સ વેલ્યુ કહેવાય,  બીજુ શું?
આમ તો અમારી સોસાયટીના ફ્લેટ માણસોના રહેવા માટે બનાવ્યાં છે, પણ એમાંના કેટલાક રહેવાસીઓ પરોપકારી હોવાને લીધે પોતાની સાથે કૂતરાને પણ રાખે છે. સામાન્ય પણે કૂતરાએ ચોર આવે ત્યારે ભસીને પોતાની ફરજ નીભાવવી જોઇએ, પણ અમારા એક પડોશીનો કૂતરો એનું મન થાય ત્યારેવારંવાર ભસે છે. સામેની સી-બિલ્ડિંગમાં રહેતો બીજો કૂતરો એનો જવાબ ત્યાંથી ભસીને આપે છે. આમ બન્ને કૂતરા વચ્ચે જુગલબંધી ચાલે છે. એ અમારાથી સહન ન થવાને લીધે અમે એને ધ્વનિ પ્રદૂષણ કહીએ છીએ અને ફરિયાદ કરીએ છીએ. કાશ! કૂતરાંઓ પણ માણસની જેમ મોબાઈલ ચેટિંગ કરતાં હોત!
અમારાં બિલ્ડિંગમાં ક્યારેક બિલાડી આવે છે, પણ એ એટલા ધીમા અવાજે મ્યાંઉ મ્યાંઉકરે છે, કે એ અમને ધ્વનિ પ્રદૂષણ જેવું નથી લાગતું. હા, કબૂતરોનો સતત ઘૂ ઘૂ ઘૂ અવાજ અમને ધ્વનિ પ્રદૂષણ લાગે છે ખરો. ક્યારેક બગીચામાં ભેગી થઈ જતી કાબરો પણ એમના અવાજથી કકળાટ કરી મૂકે છે. પણ માણસ જેવા માણસને અમારી મુશ્કેલી નથી સમજાવી શકતા તો પંખીઓને વળી શું કહેવું?
મહેશ: તારી દ્રષ્ટિએ સૌથી સુખી દંપતિ કોણ?
રમેશ: બહેરો પતિ અને મૂંગી નાર એ લોકો સૌથી સુખી.
આ તો એક જોક છે. પણ એના પર  થોડો વિચાર કરતાં મને એ બરાબર નથી જણાતો. જો પતિ બહેરો જ હોય તો પત્ની ભલેને ગમે તેટલો બબડાટ કરે, શું ફરક પડે? હા, એમના પડોશીઓને કદાચ એથી ધ્વનિ પ્રદૂષણ લાગે ખરું.અને ધારોકે પત્ની મૂંગી હોય તો પતિ તો આમ જ સુખી, એણે બહેરા હોવાનું જરૂરી નથી. હા, એમના બહુ બોલતાં છોકરાંઓ ક્યારેક ધ્વનિ પ્રદૂષણનું કારણ બની શકે ખરાં.
છોકરાંઓ તો હાથમાં સાધન (ડ્રમ, વ્હીસલ, વાસણ વગેરે) આવી જાય તો ધ્વનિ પ્રદૂષણ ફેલાવે પણ એમના કરતાં એમના મા-બાપ વધારે અવાજ કરે છે, દીપ, ગેલેરીમાં ન જા. દીપ, હીચકા પર ન ચઢ, પડી જશે. દીપ, ટેબલ ફેનથી દૂર રહે, આંગળી આવી જશે. આમ તો નાના બાળકની કાલીઘેલી બોલી સાંભળીને કાનમાં ઠંડક પહોંચે છે, પણ મા-બાપને જ્યારે એ આખો દિવસ સાંભળવી પડે છે, ત્યારે -  
મહેમાન: બીટ્ટુ, તારો નાનો ભાઇ બોલતાં શીખી ગયો?
બીટ્ટુ: હા, અંકલ, હવે અમે બધાં એને ચૂપ રહેતાં શીખવાડવાની ટ્રાય કરી રહ્યાં છીએ.
ભાડેના ઘરમાં રહીને, ઉંચા ભાડા ભરીને કંટાળેલી મારી એક ખાસ ફ્રેંડ રીનાને પોતાની માલિકીનો ફ્લેટ લેવો હતો. એણે ન્યૂઝ પેપરમાં હાલમાં બંધાઈ રહ્યા હોય એવા અને બંધાઈ ચૂક્યા હોય એવા ઘણા ફ્લેટની જાહેરાતો જોઈ. એમાંથી પોતાની પસંદગી પ્રમાણે કેટલાક ઘર  શોર્ટ લીસ્ટ કર્યા. એની શરતો ઘણી હતી. લોકાલીટી સારી હોવી જોઈએ, ફ્લેટને કનેક્ટેડ રોડ પાકો હોવો જોઈએ, પોતાની કાર માટે પોતાનું પાર્કિંગ હોવું જોઈએ, ફ્લેટની ડીરેક્શન સાઉથ-વેસ્ટ હોવી જોઈએ, ફ્લેટ ટોપ ફ્લોર પર ન હોવો જોઈએ, સોસાયટીનું પોતાનું કોમન ગ્રાઉન્ડ હોવું જોઈએ, માર્કેટ ઘરની નજીક (વોકેબલ ડીસ્ટન્સ) હોવું જોઈએ, વગેરે વગેરે.
3 મહિનાના સમયમાં એણે લગભગ ૮૨ મકાનો જોયા. પછી એની શરતો મુજબનું, એની પસંદગી પ્રમાણેનું ઘર મળ્યું. સૌથી વધારે હાશ એના પતિને થઈ, ચાલો ઘર એક ખોજ અભિયાન પૂરું થયું. એક સારો દિવસ જોઈ, નજીકના થોડા મિત્રો અને સગાઓને બોલાવી કુંભ ઘડો મૂકીને, કથા કરાવી ને મહેમાનોને  સ્વરૂચિ ભોજન કરાવીને એ લોકો હોંશે હોંશે  નવા ઘરમાં શીફ્ટ થયાં

થોડા દિવસ બાદ અચાનક મારે કંઈ કામ અંગે એના એરીયામાં જવાનું થયું,  હું એના ઘરે ગઈ. મેં જ્યારે એને કહ્યું, યાર, ઘર તો તારું સુપર્બ છે,  ઈન્ટિરીયર પણ બહુ જ સરસ બનાવ્યું છે. તો એ મોટો નિસાસો નાંખીને બોલી, યાર, બાકી બધું તો સરસ છે, પણ આ સામે જે પાર્ટી પ્લોટ છે, ત્યાં જે રાત્રે  લગ્ન હોય ત્યારે ખુબ ભીડ થાય છે, વાહનોનો, મ્યુંઝિકનો ખુબ અવાજ આવે છે. ફ્લેટ લીધો ત્યારે જ જો આ વાત ધ્યાનમાં આવી હોત તો અહીં ફ્લેટ લેત જ નહીં. આ અવાજથી તો તોબા તોબા! 

Wednesday 11 October 2017

પુરુષોના દેખાવ અને પગાર.

પુરુષોના  દેખાવ અને પગાર.               પલ્લવી જીતેંદ્ર મિસ્ત્રી

ભારતમાં પ્રોફેસરો માટે ભુલકણા શબ્દ અને એને લગતી એક જોક બહુ જ પ્રચલિત છે.
એક ભુલકણા પ્રોફેસરને એમની પત્ની બજારમા મળી ગઈ, તો એને જોઇને માથું ખંજવાળીને પ્રોફેસર બોલ્યા, માફ કરજો મેડમ, મને અત્યારે તમારું નામ નથી યાદ આવતું, પણ મેં  તમને ક્યાંક જોયા હોય એમ લાગે છે. એ મેડમ પત્નીએ એના ભુલકણા પ્રોફેસર પતિને માફ કર્યા કે નહી તે જાણવા નથી મળ્યું. પરંતુ ઓસ્ટ્રેલિયાના પ્રોફેસર એંડ્રુએ પુરુષોના દેખાવ અને એમના પગાર વિશે જે રસપ્રદ સંશોધન કર્યું છે તે જાણીને ઘણા દેખાવડા પુરુષો પ્રસન્ન થયા છે.
ઓસ્ટ્રેલિયાની નેશનલ યુનિવર્સિટી ખાતે ઇકોનોમિક્સના ભૂતપૂર્વ પ્રોફેસર એંડ્રુ લેહ અને યુનિવર્સિટી મેલબોર્નના જેફ બોર્લેન્ડે એક રસપ્રદ સંશોધન કર્યું છે, અને તે એ છે કે, સામાન્ય કરતા દેખાવડા પુરુષો  ૨૨% વધુ કમાણી કરે છે. આ પ્રોફેસરે મહિલાઓ માટે કહ્યું કે,’દેખાવડા પુરુષોની ૨૨% વધુ કમાણીવાળું ગણિત દેખાવડી મહિલાઓ માટે કામ કરતું નથી.
પર્સનલી મારું માનવું છે કે, મહિલાઓ માટે માત્ર દેખાવનું ગણિત જ નહીં, કોઇ પણ ગણિત કામ કરતું નથી. અરે! માત્ર ગણિત જ શું કામ, મહિલાઓ માટે તો કોઇ પણ શાસ્ત્ર [ઇતિહાસ- ભૂગોળ-નાગરિક] અને કોઇ પણ શસ્ત્ર [શામ-દામ-દંડ-ભેદ] કામ નથી કરતાં. અને એટલે જ કોઇક ડાહ્યા માણસે કહ્યું છે કે, પુરુષોને તમે પ્રેમ નહી કરશો તો ચાલશે, તમે માત્ર એમને સમજો. પરંતુ સ્ત્રીઓને તમે માત્ર પ્રેમ કરો, સમજવાની કોશિષ ક્યારેય કરશો નહીં.
પંદર વર્ષના લગ્ન જીવન પછી એક સ્ત્રીએ એના પતિને પૂછ્યું, હું કેવી લાગું છું તેનુ વર્ણન તમે મને જોઇને કરો. આ સાંભળીને પતિ  આશ્ચર્યથી અને અપલક નેત્રે એની પત્નીને તાકી રહ્યો અને પછી એકશ્વાસે બોલી ગયો,’ ABCDEFGHIJK…’  પત્ની પહેલા તો નવાઇથી એને જોઇ રહી, પછી બોલી, તમે કહેવા શું માંગો છો?’ પતિ બોલ્યો,’ Adorable, Beautiful, Cute, Delightful, Elegant, Fashionable, Great, Hot.’  પત્ની પતિના જવાબથી અત્યંત ખુશ થઈ અને  બોલી, અને IJK  શું?’  પતિ બોલ્યો, ‘I am Just Kidding.’ [આ શબ્દો પછી એ દ્રશ્ય પરથી  પર્દો પડી ગયો એટલે પછીથી સંસાર નામના સ્ટેજ પર કયું દ્રશ્ય ભજવાયું તે જાણી શકાયું નહીં. પરંતુ જે કંઇ હશે તે કરુણ જ હશે એમ કલ્પના કરવાથી જાણી શકાય છે.]
બધી સ્ત્રીઓ કંઇ સુંદર લાગતી નથી હોતી.પણ બધી જ સ્ત્રીઓને સુંદર દેખાવાનું ગમે છે, તે હકીકત નિર્વિવાદપણે સત્ય અને સ્વીકાર્ય છે,  કેમ કે  પુરુષોને સુંદર સ્ત્રીઓ જોવી વિશેષ ગમે છે.
 વિદ્વાનોના મત મુજબ માત્ર ૧૦% સ્ત્રીઓ જ,  ના કજરે કી ધાર, ના મોતીઓં કે હાર, ના કોઇ કિયા શિંગાર ફિર ભી કિતની સુંદર હો.(મધુબાલા ટાઇપ) એવી સુંદર Natural Beauty એટલેકે નૈસર્ગિકરુપે સુંદર હોય છે. બાકીની ૯૦% સ્ત્રીઓ તો જાતમહેનતે સુંદર બનેલી હોય છે. એમને આ કામમાં બ્યુટીપાર્લરવાલા ખાસ મદદ કરે છે. આ કળામા માહેર(Expert)  બ્યુટીપાર્લરવાળા  સ્રીઓ પર એવી તો કમાલ કરે છે કે, મેકઅપ બાદ તમે તમારી જ સ્ત્રીને પણ ના ઓળખી શકો. એક બ્યુટીપાર્લરની બહાર બોર્ડ લગાવ્યું હતું, અમારે ત્યાંથી નીકળતી સુંદર યુવતિને જોઇને સીટી મારશો નહી, કેમ કે એ તમારી દાદીમા પણ હોય શકે છે.
પ્રોફેસર એંન્ડ્રુ કહે છે કે, પુરુષોના દેખાવની અસર ૨૨% વધુ કમાણીમા દેખાય છે, તે શ્રમિક શ્રેણીના કામદારોથી લઈને ઉચ્ચ પગાર ધોરણ ધરાવતી પ્રોફેશનલ કારકિર્દી જેવી તમામ પ્રકારની નોકરીમા થાય છે. અહીં મને ફિલ્મજગતની એક અભિનેત્રી યાદ આવે છે, જે પોતાના ડ્રાયવર તરીકે દેખાવડા અને યુવાન વ્યક્તિને જ પસંદ કરે છે.
પ્રોફેસરના સર્વેમા ભલે જાહેર થયું હોય કે સ્ત્રીઓના સુંદર દેખાવની અસર એમની કમાણી પર નથી થતી. પણ એની અસર પુરુષોની કમાણી પર ડાયરેક્ટ અથવા ઇન્ડાયરેક્ટ થાય જ છે અને તે પણ નેગેટીવ અસર થાય છે. જો સુંદર દેખાવાનો પ્રયત્ન પુરુષની પોતાની સ્ત્રીએ એટલે કે એની પત્નીએ કર્યો હોય તો  એ સૌંદર્ય પ્રસાધનોની ખરીદીને કારણે પતિને એની ખરાબ અસર થાય છે. અને જો એવો પ્રયત્ન બીજાની પત્નીએ કર્યો હોય તો એનુ ધ્યાન પોતાની તરફ દોરવા, એને રાજી કરવા---Flowers, Cards, Perfume, Jewelry-- જેવી ભેટ આપવી, ફરવા લઈ જવી, ડિનર પર લઈ જવી, વગેરેમા પુરુષની કમાણી ઉપર એની નેગેટીવ અસર થાય છે.
એક ક્લબના સ્વીમીંગપુલના સાઇડના ચેંજીંગ રુમમા મોબાઇલની રીંગ વાગે છે. ત્યાં હાજર ત્રણ-ચાર પુરુષોમાથી એક જણ મોબાઇલ ઉપાડે છે.
-હલ્લો, મોલમા છું, મોબાઇલ સરસ છે, ફક્ત ૫૦ હજારનો છે, લઇ લઊં?
-હા, લઈ લે ને.
-અને હા, એક ડાયમંડ સેટ ગમ્યો છે, ૨ લાખનો છે, લઈ લઊં?
-જે જોઇતું હોય તે લઇ લે.
-થેંક્સ ડીયર. બાય બાય.
મોબાઇલ પાછો મૂકતા એ પુરુષ પૂછે છે, આ મોબાઇલ કોનો છે?’
પ્રોફેસર એંડ્રુના સર્વેમા ભલે એ વાત પુરવાર નથી થતી કે સુંદર દેખાતી મહિલાઓને પણ વેતન વધારે મળતું હોય છે. પણ એ પોતે પર્સનલી માને છે કે એ વાત સાચી છે. સુંદર મહિલાઓ સૌના-ખાસ કરીને પુરુષોના આકર્ષણનું કેંન્દ્ર બને છે. ઘણા પુરુષો માને છે, કે મહિલાઓમા સુંદરતાની સાથે સાથે બુધ્ધિમતા એટલે કે ‘Beauty with Brain.’ ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. પણ આજકાલ સુંદર યુવાન મહિલાઓ જે રીતે દેખાવડા કરતાં પણ ધનવાન પુરુષોને લગ્ન માટે પસંદ કરે છે, તે જોતાં લાગે છે, કે યુવતિઓમા પોતાની બ્યુટીની વેલ્યુ સમજવાની અને એને યોગ્ય રીતે વટાવવા જેટલી બુધ્ધિમતા તો છે જ.  જ્યારે સુંદર સ્ત્રીઓને જોઇને  ઘણા પુરુષો જે બબૂચકવેડા કરે છે, તે જોતાં એમની બુધ્ધિમતા કે વિવેકબુધ્ધિ પર શક થયા વગર રહેતો નથી.
સુંદર સ્ત્રીને જોઇને જ્યારે કોઇ  પુરુષ ગીત ગાય,
સુંદર હો ઐસી તુમ જંહા ચલો એક્બાર....રાહોમે ગલીઓમે ખીલે બસંતબહાર...કી ઇંન્સા ક્યા,  દેવતા ક્યા સભી કો તુમ સે પ્યાર....
હે સુજ્ઞજનો, જરા વિચારો, કે જેના એકવાર ચાલવાથી બસંત-બહાર આવતી હોય તો  ભારત-સરકાર  એને વિકાસખાતામા જ ઉંચા પગારે ભરતી ના કરી દે? પછી તો દુકાળગ્રસ્ત વિસ્તારમા એને મોકલે ને એ ય ને બધે  લીલાલ્હેર લીલાલ્હેર!  થોડી બુધ્ધિ ઠેકાણે રાખીને જો ગાતા પહેલા વિચારે તો ખ્યાલ આવે કે અત્યારે જે તું ગાઇ રહ્યો છે,  સભી કો તુમ સે પ્યાર..  તે એવું સાચ્ચે જ જો  થાય તો તું પાગલ થઈ જાય કે નહિં? પણ લગ્ન પહેલાં સ્ત્રીને જોઇને પુરુષ જે ખીલે છે, જે ખીલે છે..વચનેષુ કિં દરિદ્રતાં? બોલવામા વળી શી કંજુસી?’ અને લગ્ન પછી...?
પત્ની: લગ્ન પહેલાંતો તમે બહુ વચનો આપેલા. તારા માટે આકાશમાંથી  ચાંદ-તારા લઈ આવું. અને હવે ગલીને નાકેથી બટેટા મંગાવુ છું તો ય લાવી આપતા નથી.
પતિ: તેં કોઇ માછીમારને જાળમાં સપડાયેલી માછલીને દાણા નાંખતો જોયો છે?

પ્રોફેસર એંન્ડ્રુ નો સર્વે ભલે ગમે તે તારણ કાઢે. પણ માનવ સહજ સ્વભાવ કહે છે કે,  દેખાવડા પુરુષોની જેમ જ દેખાવડી સ્ત્રીઓને પણ નોકરી જલ્દી મળે છે, પગાર સારો મળે છે, બોનસ વધુ મળે છે, પ્રમોશન પણ ફટાફટ મળે છે, એટલું જ નહીં પણ સુંદર સ્ત્રીઓને જીવનસાથી પણ જલ્દી અને સારો મળે છે.

Wednesday 4 October 2017

શાંતિ અને સ્વતંત્રતા.

શાંતિ અને સ્વતંત્રતા.          પલ્લવી જીતેંદ્ર મિસ્ત્રી.

રમેશ: એક ધીરજવાન, ઉદાર, સહનશીલ, શાંત, પ્રેમાળ અને મહેનતુ સદગ્રુહસ્થ ગયા વરસે જ ગુજરી ગયો.
મહેશ: અચ્છા? પણ એના આટલા બધા સદગુણોનો પરિચય તને શી રીતે થયો?
રમેશ: ગયા મહિને જ હું એની વિધવાને પરણ્યો છું.
આમ રામ ના બાણ તો જેને વાગ્યા હોય એ જ જાણે, બાકી તો ગુજરી જનાર ગ્રુહસ્થને પોતાને પણ ખબર નહીં હોય, કે પોતે આવો સદગ્રુહસ્થ હતો અને પોતાનામા આટલા બધા સદગુણોનો ભંડાર ભર્યો પડ્યો હતો.
આ વાત તો એટલા માટે યાદ આવી કે, ૧૯ એપ્રિલ, ૨૦૧૩ અને શુક્રવારના રોજ અખબાર દિવ્ય ભાસ્કર મા એક રસપ્રદ કિસ્સો વાંચવા મળ્યો. ઘણીવાર રસપ્રદ કિસ્સો હાસ્યાસ્પદ પણ હોય છે, એ વાત તમને એ કિસ્સો વાંચવા-જાણ્યા પછી સમજાશે.
૧૬ એપ્રિલ,૨૦૧૩ ને મંગળવારે બપોરે ગુજરાત રાજ્યના અમદાવાદ શહેરમા ઠીક ઠીક કહી શકાય એવી તીવ્રતાનો ભૂકંપનો આંચકો આવ્યો. અને એ સાથે જ અનેક લોકો પોતાના ઘરમાંથી નીકળીને રસ્તા પર દોડી આવ્યા. કદાચ ૨૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૧ મા આવેલા વિનાશક ભૂકંપની યાદ તાજી થઈ આવી હશે, એટલે જીવ બચાવવા લોકો રસ્તા પર આવી ગયા હશે.
રસપ્રદ કિસ્સો એ છે કે, આ વખતે અમદાવાદ શહેરના પોશ ગણાતા સેટેલાઇટ એરિયામા રહેતા એક નિવ્રુત મહિલા પ્રોફેસરે ભૂકંપના ભયથી એસ ટી ડી-પી સી ઓ ધરાવતા પોતાના પતિને ફોન કરીને તરત ઘરે આવી જવા આદેશ કર્યો. અહીં ફોન કરવાની વાત પરથી એક આડ વાત યાદ આવી  ગઈ.
અમેરિકા ના ટ્વીન ટાવર્સ પર આતંકવાદી (ઓસામા બિન લાદેન) દ્વારા હુમલો થયો, ત્યારે એ ટાવર્સમા ઓફિસ ધરાવતા એક પતિ મહાશયને પત્નીએ મોબાઇલ પર ફોન કર્યો:
Wife: where are you just now?
Husband: in my office, darling. Where else where?
આતંકવાદીઓના હુમલાથી અજાણ અને માશુકાના ઘરમા એના  પ્યારમા ગિરફ્તાર એવા આ પતિ મહાશયે પત્નીના સવાલનો જવાબ ખુબ કેઝ્યુઅલી આપી દીધો. ( પતિ મહાશયો-સાવધાન! પત્ની જ્યારે સવાલ પૂછે ત્યારે ચોકસાઇ કરીને જવાબ આપવાનો અને પત્નીએ પણ એટલીજ સરળતાથી પતિને છુટાછેડા આપી દીધા. આમ પતિ  એક આતંકવાદીના હુમલામાથી બચી ગયો, પણ બીજામા સલવાઇ ગયો.
હવે પાછા આપણે મૂળ વાત પર આવીએ અને અમેરિકાથી ઈન્ડિયા આવી જઇએ. સેટેલાઇટમા રહેતી નિવ્રુત મહિલા પ્રોફેસરે ફોન કરીને એસ ટી ડી- પી સી ઓ સંભાળતા પતિને તરત  ઘરે આવી જવા આદેશ આપી દીધો. તોફાની વિધ્યાર્થીઓ જેમ શિક્ષકના આદેશનું સરેઆમ ઉલ્લંઘન કરે તેમ જ પતિએ પણ પત્નીના આદેશનું ઉલ્લંઘન  કર્યું. કદાચ ભૂકંપ કરતાં પણ એમને એમની પત્નીનો ડર વધુ લાગતો હશે, એટલે ઘરે આવવાના બદલે તેઓ કોઇ આશ્રમમા જતા રહ્યા, એટલું જ નહીં, એમણે પોતાનો મોબાઇલ પણ સ્વીચ ઓફ કરી દીધો. ( ના રહેગા બાંસ, ના બાજેગી બાંસુરી )  
સુતેલા સિંહને છંછેડો તો હજી કદાચ તમારા બચવાના થોડા ઘણા ચાન્સ ખરા, પણ ગુસ્સે ભરાયેલી પત્નીને છંછેડીને કોણ બચી શકે ?  મોબાઇલ પર જવાબ ના મળવાથી અને પતિના ઘરે ના આવવાથી ધૂંવાપૂંવા થયેલી પત્ની સીધી નજીકના પોલીસ સ્ટેશન પર પહોંચી, અને પોતાના પતિ વિરુધ્ધ જૂઠી ફરિયાદ લખાવી.
મારા પતિને અમારી પડોશમા રહેતી એક અંધ યુવતિ સાથે આડા સંબંધો હોવાથી તેઓ પોતાની પ્રેમિકાને લઈને ભાગી ગયા છે. પોલીસે પત્નીની ફરિયાદના આધારે તપાસ કરી તો જાણવા મળ્યું કે અંધ યુવતિ તો એના ઘરમાં જ છે.
બીજા દિવસે એટલે કે બુધવારે પતિ મહાશયે મોબાઇલ સ્વીચ-ઓન કર્યો, ત્યારે પોલીસે એમને પોલીસ સ્ટેશને બોલાવ્યા. પતિદેવે રાત્રે ૯ વાગ્યે પોલીસ મથકે હાજર થઈને સ્પસ્ટતા કરી કે, મારે કોઇની સાથે આડા કે ઊભા, સીધા કે ત્રાંસા, કોઇ જ જાતના કોઇ ગેરકાનુની સંબંધો નથી. મારું ચાલે તો—મતલબ કે તમે રજા આપો તો હું મારી પત્ની સાથેના તમામ સંબંધો પણ બંધ કરી દેવા તૈયાર છું, પત્નીના ત્રાસથી કંટાળીને હું એક આશ્રમમા પહોંચી ગયો છું અને મને ત્યાં ખુબ ફાવી પણ ગયું છે, ત્યાંથી મને હવે મારા ગ્રુહસ્થાશ્રમમા પાછા ફરવાની કોઇ ઇચ્છા નથી.
એક પતિ એવા પોલીસની સંપૂર્ણ સહાનુભૂતિ આ બિરાદર પ્રત્યે હોવા છતાં પોતાની ફરજ બરાબર બજાવીને એણે આ પતિને સ્વગ્રુહે પાછા  ફરવા સમજાવ્યો. (પતિ બન્યો એ પતી ગયો)   અંતે અનિચ્છાએ  એ પતિ પોતાની પત્ની સંગે સ્વગ્રુહે સંચર્યો. આમ ભૂકંપનો આંચકો એક પતિ માટે ક્ષણિક આનંદરુપ જ પુરવાર થયો. ( better  luck next time )

આ બાબતને લગતી એક જૂની અને જાણીતી જોક છે :
પત્ની: આપણો છોકરો અનેક ઠોકરો ખાવા છતાં સુધરતો નથી. મને લાગે છે કે હું મરી જઈશ પછી જ એને અક્કલ આવશે.
પતિ: ભગવાન કરે એ દિવસ જલદી આવે.
ભગવાન પણ આવા દુખિયારા પણ આશાવાદી પતિદેવોની ઇચ્છાઓ પર જલદી ધ્યાન આપતા નથી. એટલે બિચારાઓ ગલીએ ગલીએ ગાતા ફરે છે, ઉપરવાલા દુખિયાકી નાહી સુનતા રે. જો કે આમાં ઈશ્વરનો પણ શું વાંક ? અહીં તો મુહલ્લે-મુહલ્લે અને ગલીએ-ગલીએ આવા સેંકડો શાહજહાં ટાંપીને જ બેઠા છે. તાજમહાલ બનાવવા જમીનો લઈ રાખી છે, બસ, મુમતાજ ક્યારે મરે છે, એની જ રાહ જોવાઇ રહી છે.
(પર મુશ્કિલ તો યે  હૈ કી...મુમતાજ મરતી કહાં હૈ ?)
અને અંતે એક જોક દ્વારા આ લેખનું સમાપન કરું:
જજ: છગનલાલ, હવે લગ્નના પચાસ વરસ પછી તમને છુટાછેડા જોઇએ છે, કેમ?
છગનલાલ: અરે, ના રે જજસાહેબ. છુટાછેડા તો મારા પિતાજીને જોઇએ છે.
જજ: ઓહ! પણ લગ્નના આટલા બધા વરસ પછી છુટાછેડા લેવાનું કંઇ કારણ?
છગનલાલ:સાહેબ, માણસ જીવનના અંત ભાગમાં તો  શાંતિ અને સ્વંતંત્રતા ઝંખે કે નહીં?